Հիմնական միջոցների վրա կատարված ընթացիկ բնույթի վերաբերյալ
ՀՀ ՊԵԿ ԻՐԱԶԵԿՄԱՆ ԹԵՐԹԻԿ
18.02.2021, N 148
Հարց
ՀՀ-ում գրանցված եւ շինարարական գործունեություն իրականացնող ընկերությունն իր իսկ վարձակալած տարածքում 2020 թ.-ի օգոստոս ամսից մինչեւ հոկտեմբեր ամիսն ընկած ժամանակահատվածում իրականացրել է վերանորոգում եւ բարեկարգում, որի համար ծախսել է 50.000 ՀՀ դրամը գերազանցող գումար` շինարարական նյութերի եւ աշխատողների վարձատրության համար, ինչից էլ ձեւավորվել է հիմնական միջոց` կատարված ծախսերի ընդհանուր գումարի արժեքի չափով: Ընկերության կողմից իրականացված վերանորոգումը արդյո՞ք համարվում է ձեռքբերում, թե՞ ոչ:
Պատասխան
ՀՀ հարկային օրենսգրքի`
– 121-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` անկախ նույն հոդվածի 1-ին մասի դրույթներից` 2020 թվականի հուլիսի 1-ից մինչեւ 2021 թվականի դեկտեմբերի 31-ն ընկած ժամանակահատվածում ներմուծվող կամ ձեռք բերվող (կառուցվող, մշակվող) հիմնական միջոցների ամորտիզացիոն նվազագույն ժամկետը սահմանվում է ռեզիդենտ շահութահարկ վճարողի եւ մշտական հաստատության միջոցով ՀՀ-ում գործունեություն իրականացնող ոչ ռեզիդենտ շահութահարկ վճարողի հայեցողությամբ, բայց ոչ պակաս, քան մեկ տարի,
– 121-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետի համաձայն` ռեզիդենտ շահութահարկ վճարողի եւ մշտական հաստատության միջոցով ՀՀ-ում գործունեություն իրականացնող ոչ ռեզիդենտ շահութահարկ վճարողի հարկման բազայի որոշման նպատակով համախառն եկամտից նվազեցվում են հիմնական միջոցների եւ ոչ նյութական ակտիվների (այդ թվում` գործառնական վարձակալությամբ կամ լիզինգով (տարատեսակներով) կամ անհատույց օգտագործմամբ վերցված) վրա կատարված կապիտալ բնույթի ծախսերը` նույն կետի “ա”-“գ” ենթակետերով սահմանված կարգով: Նույն կետի կիրառության իմաստով` հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի վրա կատարված ծախսը համարվում է կապիտալ բնույթի ծախս, եթե այն գերազանցում է տվյալ հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի սկզբնական արժեքի (օրենքով սահմանված կարգով իրականացված վերագնահատման դեպքում` վերագնահատված արժեքի) 5%-ը, կամ եթե հարկային տարվա ընթացքում հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի վրա կատարված` հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի սկզբնական արժեքի (օրենքով սահմանված կարգով իրականացված վերագնահատման դեպքում` վերագնահատված արժեքի) 5%-ը չգերազանցող առանձին ծախսերի հանրագումարը գերազանցում է տվյալ հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի սկզբնական արժեքի (օրենքով սահմանված կարգով իրականացված վերագնահատման դեպքում` վերագնահատված արժեքի) 15%-ը` այդ չափը գերազանցող մասով: Յուրաքանչյուր ամսվա ընթացքում յուրաքանչյուր հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի վրա կատարված` հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի սկզբնական արժեքի (օրենքով սահմանված կարգով իրականացված վերագնահատման դեպքում` վերագնահատված արժեքի) 5%-ը գերազանցող կապիտալ բնույթի ծախսերն ավելացվում են դրանց կատարման ամսվա 1-ի դրությամբ տվյալ հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի հաշվեկշռային արժեքին, իսկ հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի սկզբնական արժեքի (օրենքով սահմանված կարգով իրականացված վերագնահատման դեպքում` վերագնահատված արժեքի) 5%-ը չգերազանցող առանձին ծախսերի հանրագումարի` հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի սկզբնական արժեքի (օրենքով սահմանված կարգով իրականացված վերագնահատման դեպքում` վերագնահատված արժեքի) 15%-ը գերազանցող մասն ավելացվում է գերազանցելու օրն ընդգրկող ամսվա 1-ի դրությամբ տվյալ հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի հաշվեկշռային արժեքին, եւ այդ ամսվանից սկսած` տվյալ հիմնական միջոցը եւ ոչ նյութական ակտիվը ամորտիզացվում են` “ա”-“գ” ենթակետերով սահմանված կարգով,
– 121-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 2-րդ կետի համաձայն` հիմնական միջոցների եւ ոչ նյութական ակտիվի (այդ թվում` գործառնական վարձակալությամբ կամ լիզինգով (տարատեսակներով) կամ անհատույց օգտագործմամբ վերցված) վրա կատարված ընթացիկ բնույթի ծախսերը` դրանց կատարման տարվա ընթացքում: Նույն կետի կիրառության իմաստով` հիմնական միջոցի եւ ոչ նյութական ակտիվի վրա կատարված ծախսը համարվում է ընթացիկ բնույթի ծախս, եթե նույն մասի 1-ին կետի համաձայն` այն չի համարվում կապիտալ բնույթի ծախս:
Նույն մասի կիրառության իմաստով`
1) հիմնական միջոցների եւ ոչ նյութական ակտիվի վրա կատարված ծախսերը` որպես կապիտալ կամ ընթացիկ բնույթի ծախսեր, դասակարգելու համար գործառնական վարձակալությամբ կամ լիզինգով (տարատեսակներով) կամ անհատույց օգտագործմամբ վերցված հիմնական միջոցների եւ ոչ նյութական ակտիվների սկզբնական եւ (կամ) հաշվեկշռային արժեքներ են ընդունվում վարձատուի կամ լիզինգատուի կամ անհատույց օգտագործման տրամադրողի մոտ հաշվառված` համապատասխանաբար սկզբնական եւ (կամ) հաշվեկշռային արժեքները, որոնք նշվում են համապատասխան ակտում կամ պայմանագրում կամ հանձնման-ընդունման փաստաթղթում: Դրանցում սկզբնական եւ (կամ) հաշվեկշռային արժեքների բացակայության դեպքում այդ արժեքները համարվում են զրո.
2) գործառնական վարձակալությամբ կամ լիզինգով (տարատեսակներով) կամ անհատույց օգտագործմամբ վերցված հիմնական միջոցների եւ ոչ նյութական ակտիվների վրա կատարված կապիտալ բնույթի ծախսերն ամորտիզացնելու համար որպես ամորտիզացիոն նվազագույն ժամկետ է ընդունվում սույն հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետով սահմանված ժամկետը, իսկ որպես մնացորդային ամորտիզացիոն ժամանակահատված է ընդունվում վարձատուի կամ լիզինգատուի կամ անհատույց օգտագործման տրամադրողի մոտ հաշվառված մնացորդային ամորտիզացիոն ժամանակահատվածը, որոնք նշվում են համապատասխան ակտում կամ պայմանագրում կամ հանձնման-ընդունման փաստաթղթում: Դրանցում մնացորդային ամորտիզացիոն ժամանակահատվածի բացակայության դեպքում որպես մնացորդային ամորտիզացիոն ժամանակահատված է ընդունվում սույն հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետով սահմանված ժամկետը.
3) գործառնական վարձակալությամբ կամ լիզինգով (տարատեսակներով) կամ անհատույց օգտագործմամբ վերցված հիմնական միջոցների եւ ոչ նյութական ակտիվի վրա կատարված կապիտալ բնույթի ծախսերը համախառն եկամտից նվազեցվում են այն դեպքում, երբ այդ ծախսերի կատարման պարտականությունը համապատասխան ակտով կամ պայմանագրով կրում է վարձակալը կամ օգտագործողը:
Հաշվի առնելով վերը նշված իրավական կարգավորումները` հայտնում ենք, որ նկարագրված դեպքում ՀՀ հարկային օրենսգրքի 121-րդ հոդվածի 2-րդ մասը կիրառելի չէ եւ անհրաժեշտ է ղեկավարվել օրենսգրքի 121-րդ հոդվածի 3-րդ մասի դրույթներով:
ՀՀ ՊԵՏԱԿԱՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԿՈՄԻՏԵ
